Khi bạn đang láy xe, bạn có thể nhìn thấy đèn trên bảng điều khiển của mình nhấp nháy. Thậm chí, bạn có thể nghe thấy tiếng click, click, click,… Bạn có biết thứ gì đã tạo ra âm thanh đó không? Câu trả lời chính là một Rơle.

Vậy bạn đã biết Role là gì chưa? Có bao nhiêu loại Role? Cách sử dụng Role như thế nào? Hãy cùng tìm hiểu về Role là gì ở bài viết này nhé!

Lưu ý : Bài viết chia sẻ thông tin, bên mình không kinh doanh mặt hàng này, vui lòng không gọi điện, zalo hỏi hàng ! Xin cảm ơn

Role là gì?

• Role được hiểu là công tắc điện. Chúng hoạt động bởi một dòng điện tương đối nhỏ; đem lại công dụng tắt hoặc bật một dòng điện khác lớn hơn.
• Nói là một công tắc vì Role có 2 trạng thái ON và OFF. Role ở trạng thái ON hay OFF phụ thuộc vào có dòng điện chạy qua Role hay không.

  Rơle là công tắc điện quan trọng trong đời sống

Trên role có 3 kí hiệu điển hình là: NO, NC và COM. Trong đó:

 

• COM (common): Đây là chân kết nối đường cấp nguồn. COM còn được dùng để kết nối với 1 trong 2 chân còn lại của role.
• NC (Normally Closed): Ở trạng thái off, chân COM sẽ kết nối với NC.
• NO (Normally Open): Khi có dòng điện chạy qua cuộn dây, tạo thành trạng thái ON thì chân COM  sẽ kết nối với NO.

Cấu tạo của Role là gì?

• Cuộn dây kim loại làm bằng nhôm hoặc đồng quấn quanh lõi sắt từ.
• Phần tĩnh được là ách từ (Yoke)
• Phần động có tên là phần cứng (Armature).

Cấu tạo của phần cứng kết nối với tiếp điểm động; cuộn dây bên trong sẽ hút thanh tiếp điểm. Hoạt động này làm nên trạng thái NO và NC. Mạch tiếp điểm còn được gọi là mạch lực có công dụng đóng ngắt các thiết bị tải dòng điện nhỏ và cách ly bởi cuộn hút.

Nguyên lý hoạt động của Role là gì?

• Khi có dòng điện chạy qua Role; dòng điện này sẽ chạy qua cuộn dây bên trong và tạo ra một từ trường hút. Từ trường hút này tác động lên một đòn bẩy bên trong; làm đóng hoặc mở các tiếp điểm điện và như thế sẽ làm thay đổi trạng thái của rơ le. Số tiếp điểm điện bị thay đổi có thể là 1 hoặc nhiều, tùy vào thiết kế.
• Dòng chạy qua cuộn dây để điều khiển Role ON hay OFF; thường vào khoảng 30mA với điện áp 12V hoặc có thể lên tới 100mA. Và bạn thấy đó, hầu hết các con chip đều không thể cung cấp dòng này. Lúc này ta cần có một BJT để khuếch đại dòng nhỏ ở ngõ ra IC thành dòng lớn hơn phục vụ cho rơ le.

Có bao nhiêu loại role?

Hiện nay, trên thị trường có các loại: role trung gian, nhiệt, thời gian và bán dẫn.

 

 

• Role trung gian là gì?

 

Đây là loại role dùng nam châm điện; có chức năng tích hợp thêm hệ thống tiếp điểm. Role trung gian còn tên gọi khác là role kiếng; có công tắc chuyển đổi trạng thái ON và OFF tùy thuộc vào hoạt động của dòng điện.

 

Role trung gian có rất nhiều và phổ biến là loại: 8 chân, 14 chân, 12V và 220V. .

 

Cấu tạo của role trung gian gồm lõi thép động; cuộn dây và lõi thép tĩnh. Bên trong cuộn dây là cuộn cường độ, cuộn điện áp hoặc cả 2. Lõi thép động được bọc bởi lò xo có vít điều khiển.

 

• Role trung gian giúp chuyển tiếp mạch điện cho các thiết bị 
• Giúp chuyển tiếp mạch điện cho các thiết bị khác
• Có công dụng chuyển tiếp mạch điện cho các thiết bị khác. Ví dụ khi tủ lạnh có điện yếu; bộ bảo vệ tủ lạnh sẽ có role ngắt điện để tủ dừng hoạt động. Nhưng khi điện mạnh; thì role trung gian cấp điện để tủ hoạt động bình thường.

Role thời gian là gì?

Đây là một thiết bị được dùng để trì hoãn thời gian dựa vào cấu tạo các tiếp điểm bên trong role. Bạn có thể dễ dàng điều chỉnh tiếp điểm bằng tay.

Role thời gian hoạt động theo nguyên lí làm việc gồm các timer; và phụ thuộc vào cặp tiếp điểm ON DELAY – OFF DELAY để sử dụng hoặc ngắt khi cần.

 

OFF DELAY: Dây nguồn của role thời gian sẽ chuyển về trạng thái này khi  nhận được tín hiệu ngừng cấp điện từ cuộn dây. Điều này làm các tiếp điểm hoạt động lập tức trở về trạng thái off ban đầu.

 

ON DELAY: Khi cuộn dây cấp điện thì các tiếp điểm vẫn hoạt động bình thường. Sau thời gian xác định; tiếp điểm tác động sẽ được chuyển đổi và duy trì hoạt động theo trạng thái chuyển đổi đó.

 

Trên thị trường có một số loại role thời gian phổ biến như: Chint, role thời gian cơ, điện tử, 24h.

Role bán dẫn (SSR) là gì?

Role bán dẫn có cấu tạo đơn giản gồm: Diot phát quang, bộ Tri-ac bán dẫn. Loại role này có ưu điểm nhỏ gọn; không có các hoạt động đóng ngắt như các loại role khác. Role bán dẫn cũng không gây nên các tiếng “tạch, tạch”; hay phát ra các tia lửa điện như loại Role thông thường.

Role bán dẫn bao gồm nhiều loại như: điều khiển bằng biến trở, Input relay, analog 4-20mA… Các loại role bán dẫn này chỉ khác nhau về tín hiệu Input (đầu vào). Chúng hoạt động theo nguyên lí là dùng dòng điện nhỏ để điều khiển dòng điện tải lớn hơn.

Role bán dẫn được dùng chủ yếu trong việc gia nhiệt các máy ép nhựa, lò hơi dùng điện trở gia nhiệt, máy sản xuất liên quan đến nhựa…

Ứng dụng của Role là gì?

Role điện thực hiện rất nhiều chức năng. Một số chức năng phổ biến, bao gồm:

• Cách ly các mạch điều khiển khỏi mạch tải; hoặc mạch được cấp điện AC khỏi mạch được cấp điện DC.
• Chuyển mạch nhiều dòng điện; hoặc điện áp sang các tải khác nhau sử dụng một tín hiệu điều khiển.
• Giám sát các hệ thống an toàn công nghiệp; và ngắt điện cho máy móc nếu cần đảm bảo độ an toàn.
• Sử dụng một vài Role để cung cấp các chức năng đơn giản như ” AND”, “NOT” hoặc ” OR” cho điều khiển tuần tự; hoặc khóa liên động an toàn. 

Các bước vận hành quan trọng của Role

Khi vận hành, có 5 bước cơ bản xảy ra khi Role cơ điện được cấp điện và bị ngắt điện:

• Điện được cung cấp cho cuộn dây tạo ra từ trường.
• Từ trường được chuyển thành lực cơ học ;bằng cách hút phần ứng.
• Phần ứng động đóng/ mở một hoặc nhiều tiếp điểm điện.
• Các tiếp điểm cho phép chuyển mạch điện sang tải như động cơ, bóng đèn,…vv.
• Sau khi điện áp cuộn bị loại bỏ, từ trường biến mất; các tiếp điểm tách ra và trở về vị trí ” bình thường ” của chúng.
• Các tiếp điểm có thể thường đóng hoặc thường mở.

Cách chọn rơ le phù hợp 

Bạn cần phải quan tâm đến kích thước và kiểu chân để chọn một rơ le phù hợp với mạch điện của mình.

 

Điện áp điều khiển cuộn dây của rơ le. Có thể là 5V, 12V hoặc 24V. Mạch bạn thiết kế cung cấp điện áp nào?

 

Bạn phải quan tâm đến điện trở của cuộn dây. Vì điều này sẽ ảnh hưởng đến dòng cần cung cấp cho cuộn dây hoạt động I = U / R.

 

Ví dụ: Bạn chọn một rơ le có điện áp hoạt động là 12V, cuộn dây có điện trở là 400 Ohm thì dòng cần thiết cung cấp là 30mA. Dòng này thì IC 555 có thể đáp ứng được, nhưng hầu hết các IC khác thì không, nên cần một BJT để khuếch đại dòng.

 

Ngoài ra, bạn cần tìm rơ le có số tiếp điểm đóng mở phù hợp.

 

Tóm lượt

Trên đây là một số thông tin cần thiết về Role là gì? Chân thành cảm ơn các bạn đã xem bài viết. Hy vọng các bạn có thể hiểu thêm về Role là gì, ứng dụng cũng như các loại Role phổ biến. Từ đó có thể chọn một loại Role phù hợp nhất cho công việc của bạn nhé!

Bài viết liên quan:

Chất bán dẫn là gì?

Tần số là gì?